ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ – ΠΡΟΛΗΨΗ

Όλες οι γυναίκες από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών έως 65 ετών συνιστάται να υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο του τραχήλου της μήτρας (τεστ ΠΑΠ), για να ελέγξουν την υγεία του. Ο τράχηλος είναι το άνοιγμα προς τη μήτρα από τον κόλπο και βρίσκεται στο βάθος του κολπικού σωλήνα. Το τεστ ΠΑΠ είναι μια φθηνή, εύκολη και γρήγορη διαγνωστική εξέταση που βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου. 

Όλες οι γυναίκες εφόσον έχουν τράχηλο ακόμη κι αν έχει αφαιρεθεί μερικώς η μήτρα τους ή οι ωοθήκες τους (υφολική υστερεκτομή/ωοθηκεκτομή) πρέπει να κάνουν ετήσιο έλεγχο τεστ Παπανικολάου).

Κατά τη διάρκεια του ραντεβού θα ληφθεί ένα μικρό δείγμα κυττάρων από τον τράχηλό σας με μία μπατονέτα, σπάτουλα και ενδοτραχηλικό βουρτσάκι. Εκτός από το κλασικό ΠΑΠ, υπάρχει και το ΠΑΠ υγρής φάσης (thin prep), που λαμβάνεται κυρίως όταν έχουμε γνωστά προβλήματα στον τράχηλο.

Το δείγμα ελέγχεται από τον κυτταρολόγο για ύπαρξη φλεγμονωδών, ανώμαλων ή και δυσπλαστικών κυττάρων. Αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν προτού μετατραπούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.  Πολλές φορές, επίσης, ο κυτταρολόγος μάς προσανατολίζει για την ύπαρξη μικροβίων στις περιπτώσεις φλεγμονών του κόλπου και του τραχήλου, ώστε να δώσουμε την κατάλληλη αγωγή (κολπίτιδες, τραχηλίτιδες).

Φυσικά, το οποιοδήποτε σοβαρό παθολογικό εύρημα επιβεβαιώνεται με κολποσκόπηση και μικροβιοψίες, προτού προχωρήσουμε στην ενδεδειγμένη χειρουργική αντιμετώπιση. Πολλές φορές επίσης ελέγχουμε για ορισμένους τύπους ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), που μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου σας. Αυτοί ονομάζονται τύποι HPV «υψηλού κινδύνου». Εάν δεν εντοπιστούν αυτοί οι τύποι HPV, μπορούμε να αποφύγουμε άσκοπες επιπλέον εξετάσεις ή ακόμη και το ΠΑΠ για τα επόμενα 3-5 έτη. Εάν εντοπιστούν αυτοί οι τύποι HPV, η ασθενής ελέγχεται συχνότερα για τυχόν αλλαγές στα κύτταρα του τραχήλου, με την κολποσκόπηση να είναι η εξέταση επιλογής.

Η ψηφιακή μαστογραφία είναι μια προληπτική εξέταση που χρησιμοποιεί ακτίνες Χ για την απεικόνιση των εσωτερικών δομών του μαστού. Προτείνεται να γίνεται ετησίως σε όλες τις γυναίκες άνω των 40 ετών. Είναι μία αξιόπιστη, γρήγορη και φθηνή μέθοδος που καλύπτεται από τα ταμεία με σκοπό την πρώιμη ανίχνευση βλαβών στο μαστό. Επειδή οι ακτίνες Χ περνούν σχεδόν πλήρως μέσα από το λιπώδη ιστό του μαστού, η εσωτερική δομή του μαστού εμφανίζεται σκούρο γκρι, σχεδόν μαύρη, σε μια ακτινογραφία. Στο αρχικό στάδιο του καρκίνου, συνήθως, εμφανίζονται ως συμπαγείς λευκές περιοχές ή έχει μορφή μικροαποτιτανώσεων, οι οποίες στις ακτίνες Χ είναι σαφώς ορατές, σε σκούρο φόντο. Η μαστογραφία μάς επιτρέπει να ανιχνεύσουμε ακόμη και μικρές αλλαγές που δεν γίνονται αισθητές κατά την αυτοεξέταση ή την ψηλάφηση του μαστού. Σε περίπτωση ύποπτων ευρημάτων προχωρούμε σε μαγνητική τομογραφία μαστών με σκιαγραφικό, όπου η ύποπτη περιοχή σκιαγραφείται πιο έντονα ή και σε βιοψία με κόπτουσα και τέμνουσα βελόνα, ώστε να επιβεβαιώσουμε τη διάγνωση.

Η μέτρηση οστικής πυκνότητας (ΜΟΠ), γνωστή και ως DEXA, μετρά με τη βοήθεια χαμηλής δόσης ακτινοβολίας το ασβέστιο και άλλα μέταλλα στα οστά σας (το ισχίο και την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης). Η μέτρηση βοηθά στην εμφάνιση της δύναμης και του πάχους (γνωστά και ως οστική πυκνότητα ή μάζα) των οστών σας. Είναι μία γρήγορη, εύκολη, ανώδυνη και οικονομική εξέταση που καλύπτεται από τα ταμεία.

Τα οστά των περισσότερων ανθρώπων γίνονται πιο λεπτά, καθώς μεγαλώνουν. Όταν τα οστά γίνονται πιο λεπτά από το κανονικό, σημαίνει οστεοπενία. Αυτή μπορεί να εξελιχθεί σε μια πιο σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται οστεοπόρωση. Η οστεοπόρωση είναι μια προοδευτική ασθένεια που προκαλεί τα οστά να γίνονται πολύ λεπτά και εύθραυστα και επηρεάζει συνήθως γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Τα άτομα με οστεοπόρωση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάγματα κυρίως στους γοφούς, τη σπονδυλική στήλη και τους καρπούς τους.

Η μέτρηση οστικής πυκνότητας χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της οστεοπενίας (χαμηλή οστική μάζα) ή οστεοπόρωσης, την πρόβλεψη του κινδύνου μελλοντικών καταγμάτων και την παρακολούθηση της θεραπείας για την οστεοπόρωση και τον έλεγχο της ανταπόκρισης σε μία συγκεκριμένη αγωγή ή την ανάγκη τροποποίησης της αγωγής.

Οι περισσότερες γυναίκες ηλικίας 50 ετών και άνω θα πρέπει να κάνουν μέτρηση οστικής πυκνότητας. Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν άτομα με πολύ χαμηλό σωματικό βάρος ή τραυματισμούς, ιστορικό καταγμάτων μετά την ηλικία των 50 ετών, απώλειας ύψους μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα  ή ύπαρξης  οικογενειακού ιστορικού οστεοπόρωσης.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν: το κάπνισμα, την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, την κατανάλωση αλκοόλ ή την έλλειψη βιταμίνης D ή ασβεστίου  διατροφικά ή λόγω ελλιπούς απορρόφησης. Τέλος, κάποια φάρμακα προκαλούν φαρμακευτική οστεοπόρωση.

Στο ιατρείο μας συνταγογραφούμε το παραπεμπτικό  της εξέτασης και μετά γίνεται εκτίμηση των αποτελεσμάτων. Σε παθολογικά αποτελέσματα συνταγογραφείται η κατάλληλη αγωγή για τη βελτίωση της οστικής υγείας.

Οι κύριοι τύποι γυναικείας στειροποίησης είναι: όταν οι σάλπιγγες μπλοκάρονται λαπαροσκοπικά με συνδετήρες-σφιγκτήρες (clips) από πλαστικό ή τιτάνιο που κλείνουν τον αυλό τους ή δακτυλίους σιλικόνης  (rings) που δημιουργούν ένα μικρό βρόχο στη σάλπιγγα. Επίσης, απολίνωση των σαλπίγγων ή αφαίρεση τμήματος αυτών γίνεται συνήθως κατά τη διάρκεια καισαρικής τομής ή άλλου χειρουργείου. Πλήρης απομάκρυνση των σαλπίγγων ονομάζεται σαλπιγγεκτομή. Τέλος, εμφυτεύματα χρησιμοποιούνται για να εμποδίσουν τη διαβατότητα των σαλπίγγων σας υστεροσκοπικά (διαμέσου του τραχήλου).

Απόφραξη σαλπίγγων λαπαροσκοπικά

Είναι η πιο κοινή και προτιμώμενη μέθοδος για την πρόσβαση στις σάλπιγγες. Με μια μικρή τομή 1 εκατοστού κάτω ή μέσα στον ομφαλό σας για την είσοδο της κάμερας και δεύτερη τομή 5 χιλιοστών στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα για την είσοδο του εργαλείου εισαγωγής σφιγκτήρων/ δακτυλίων, πραγματοποιούμε την επέμβαση σε λίγα μόλις λεπτά. Είναι μια μικρή επέμβαση, με όλες τις γυναίκες να επιστρέφουν στο σπίτι την ίδια ημέρα μετά από νοσηλεία λίγων ωρών. Στειροποίηση συνήθως διεξάγεται με τη λαπαροσκοπική απόφραξη των σαλπίγγων, επειδή είναι ταχύτερη και ασφαλέστερη.

Έχοντας πολυετή θητεία στην Αγγλία όπου είναι πολύ διαδεδομένος τρόπος μόνιμης αντισύλληψης, έχω διενεργήσει πολύ μεγάλο αριθμό λαπαροσκοπικών στειροποιήσεων, χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα ή επιπλοκή.

Σε μερικές περιπτώσεις υπέρβαρων γυναικών ή γυναικών που έχουν ιστορικό πυελικής φλεγμονής ή πρόσφατη χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή χώρα, ίσως είναι ασφαλέστερη επιλογή μια μίνι λαπαροτομία που περιλαμβάνει μια μικρή τομή 5 εκατοστών, ακριβώς πάνω από την ηβική γραμμή. Έτσι αποκτούμε εύκολη πρόσβαση στις σάλπιγγες και πραγματοποιούμε την απολίνωση.

Γυναικεία στειροποίηση με Εμφυτεύματα

Τα εμφυτεύματα συνήθως εισάγονται με τοπική αναισθησία ή μέθη και η διαδικασία δεν απαιτεί τομές που πρέπει να γίνουν στην κοιλιά σας. Γίνεται κολπικά μέσω του τραχήλου, με τη βοήθεια του υστεροσκοπίου. Ένας οδηγός σύρμα χρησιμοποιείται για την εισαγωγή ενός κομματιού μετάλλου από τιτάνιο με το υστεροσκόπιο σε κάθε σάλπιγγα. Το εμφύτευμα αναγκάζει τη σάλπιγγα να σχηματίσει ιστό ουλής γύρω από αυτό, το οποίο τελικά μπλοκάρει τον αυλό. Τονίζεται ότι τα εμφυτεύματα αυτά δεν είναι καθόλου διαδεδομένος τρόπος.

Στειροποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιοδήποτε στάδιο του έμμηνου κύκλου σας, με προϋπόθεση αν γίνει στο δεύτερο μισό του κύκλου ότι δεν έχει ήδη επισυμβεί εγκυμοσύνη.

Τα πλεονεκτήματα της στειροποίησης είναι ότι μετά την απόφραξη είσαστε άμεσα προστατευμένες, δεν επηρεάζει τη σεξουαλικότητά σας ή τον αυθορμητισμό της σεξουαλικής επαφής. Επιπλέον δεν επηρεάζει τα επίπεδα των ορμονών σας και δεν χρειάζεται να ελέγχετε ή να θυμόσαστε τίποτα. Τέλος, εκτός της επέμβασης δεν υπάρχει άλλο μελλοντικό κόστος.

Τα βασικό μειονέκτημα της μεθόδου, εκτός του ότι δεν σας προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, είναι ότι πολύ δύσκολα αναστρέφεται μια απόφραξη σαλπίγγων και αν αυτό συμβεί, το αποτέλεσμα δεν είναι σίγουρο. Με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση γίνεται αφαίρεση του αποκλεισμένου τμήματος της σάλπιγγας και επανένωση των άκρων με επανασηραγγοποίηση. Τα ποσοστά επίτευξης κύησης μετά από αναστροφή κυμαίνονται γύρω στο 50% με αυξημένη πιθανότητα έκτοπης (σαλπιγγικής) κύησης.

Σε 12 επεμβάσεις αναστροφής στειροποίησης που έχω πραγματοποιήσει έχουμε επιτύχει 6 κυήσεις και μια έκτοπη (εξωμήτριο) κύηση. Προσωπική άποψή μου είναι ότι δεν χρειάζεται η γυναίκα να μπει στη διαδικασία αυτή με αμφίβολα αποτελέσματα, εφόσον με την εξωσωματική γονιμοποίηση μπορούμε να επιτύχουμε την παράκαμψη των σαλπίγγων και φυσικά την επιθυμητή εγκυμοσύνη.

Καλέστε μας στο 2510 222900 ή κλείστε ραντεβού, για επιπλέον πληροφορίες και εξατομικευμένη προσέγγιση.

Η φλεγμονή του βαρθολινείου αδένα (βαρθολινίτιδα) είναι πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, κυρίως, νεαρής ηλικίας γυναίκες. Πρόκειται για δύο αδένες που βρίσκονται εκατέρωθεν  της εισόδου του κόλπου και έχουν σκοπό την παραγωγή υγρών για τη λίπανση του κόλπου κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Πολλές φορές ένας από τους δύο αδένες φλεγμαίνει λόγω προσβολής (μόλυνσης) του από κάποιο μικρόβιο (σταφυλόκοκκο, γονόκοκκο κ.ά.).

Εμφανίζεται τότε ένας φλεγμονώδης όγκος, επώδυνος και εξέρυθρος, που περιέχει παχύρευστο δύσοσμο υγρό (πύον) στη σύστοιχη πλευρά του αιδοίου και παίρνει μερικές φορές μεγάλες διαστάσεις, αφού επεκτείνεται στα μεγάλα χείλη του αιδοίου.

Η ασθενής δεν μπορεί να περπατήσει ούτε καν να καθίσει, λόγω του εντονότατου πόνου που προκαλείται με τις διάφορες κινήσεις στην ευαίσθητη αυτή περιοχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις δημιουργείται απόστημα, οπότε είναι αναγκαία η χειρουργική επέμβαση (διάνοιξη και παροχέτευση του αποστήματος).

Η αντιμετώπιση της βαρθολινίτιδας περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων (αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη) που είναι αρκετά αποτελεσματικά στην αρχική φάση της φλεγμονής. Σε έναν επώδυνο διογκωμένο αδένα απαιτείται χειρουργική διάνοιξη-παροχέτευση με ιδανική τεχνική τη μαρσιποποίησή του (διατήρηση ανοικτού του σημείου ώστε να κλείσει κατά δεύτερο σκοπό από μέσα προς τα έξω). Σε σπάνιες περιπτώσεις που η φλεγμονή εμφανίζεται αρκετές φορές (υποτροπιάζει), θα χρειαστεί η χειρουργική εξαίρεση του αδένα.

Δεν υπάρχει μέθοδος αντισύλληψης που να είναι κατάλληλη για όλους. Κάθε είδος έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Μερικές παράμετροι που λαμβάνουμε υπόψη όταν επιλέγουμε μια μέθοδο αντισύλληψης είναι η ύπαρξη παιδιών και το πλάνο μελλοντικών κυήσεων, κάποια προβλήματα υγείας, η συχνότητα των επαφών και η ανάγκη προστασίας από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, η αποτελεσματικότητα της μεθόδου και οι πιθανές παρενέργειες, η ευκολία και αμεσότητα χρήσης και φυσικά το κόστος.

Τύποι αντισύλληψης

• Ορμονικές μέθοδοι

  Οι περισσότερες ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης λειτουργούν εμποδίζοντας τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ένα ωάριο κάθε μήνα. Προκαλούν επίσης άλλες αλλαγές που καθιστούν λιγότερο πιθανό να μείνετε έγκυος. Τα αντισυλληπτικά χάπια, η πιο κοινή μέθοδος ορμονικής αντισύλληψης, πρέπει να λαμβάνονται κάθε μέρα ίδια ώρα. Η δραστικότητά τους επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως αλληλεπίδραση με άλλα χάπια, κακή απορρόφηση (έμετοι, διάρροια) και παράλειψη λήψης.

  Εκτός από τα χάπια, οι ορμονικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

  -Ορμονικά σπιράλ που αναλύονται παρακάτω.

  -Εμφυτεύματα (μια μικρή ράβδος κάτω από το δέρμα του βραχίονα - μπορεί να διαρκέσει έως και 3 χρόνια).

  -Ενέσιμα που χορηγούνται από γιατρό κάθε 3 μήνες συνήθως.

  -Επίθεμα αυτοκόλλητο που εφαρμόζεται στο δέρμα και αντικαθίσταται μία

  φορά την εβδομάδα, με 1 εβδομάδα κενό κάθε μήνα.

  -Κολπικός δακτύλιος που τοποθετείται στον κόλπο και αντικαθίσταται μία φορά το μήνα.

  Αυτές οι μέθοδοι δεν προστατεύουν εσάς ή το σεξουαλικό σας σύντροφο από ΣΜΝ. Αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προφυλακτικά για να προστατευθείτε από ΣΜΝ, ενώ χρησιμοποιείτε ορμονική αντισύλληψη.

• IUD (ενδομήτριες συσκευές/σπιράλ)

  Το σπιράλ είναι ένα μικρό κομμάτι πλαστικού σε σχήμα Ταφ ή άγκυρας με χαλκό ή ορμόνη που τοποθετούμε μέσα στη μήτρα.

  Υπάρχουν 2 είδη:

  Τα χάλκινα IUD απελευθερώνουν μια μικρή ποσότητα χαλκού για να εμποδίσουν το σπέρμα να γονιμοποιήσει ένα ωάριο. Μπορούν να διαρκέσουν έως και 10 χρόνια.

  Τα ορμονικά IUD απελευθερώνουν μια μικρή ποσότητα μιας ορμόνης που ονομάζεται λεβονοργεστρέλη για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Το MIRENA ορμονικό IUS διαρκεί έως 5 χρόνια.

  Τα IUD είναι πολύ αποτελεσματικά στην πρόληψη της εγκυμοσύνης. Συνήθως τοποθετούνται πολύ εύκολα και γρήγορα στο ιατρείο χωρίς κάποια προετοιμασία, ιδίως αν υπάρχει προηγούμενος κολπικός τοκετός. Δεν αισθάνεστε το IUD όταν είναι στη θέση του και δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα απολύτως για όσο διάστημα υπάρχει μέσα στη μήτρα σας. Τα IUD δεν προστατεύουν εσάς ή το σεξουαλικό σας σύντροφο από ΣΜΝ. Φυσικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε προφυλακτικό, για να προστατευτείτε από τα ΣΜΝ. Αν θέλετε να μείνετε έγκυος, μπορούμε εύκολα να το αφαιρέσουμε, με τη γονιμότητα σας να επανέρχεται άμεσα.

• Μέθοδοι φραγμού

  Οι μέθοδοι φραγμού λειτουργούν εμποδίζοντας το σπέρμα να φτάσει στο ωάριο. Οι συνήθεις μέθοδοι φραγμού περιλαμβάνουν:

  Εξωτερικά (ανδρικά) προφυλακτικά (φορεμένα στο πέος)

  Εσωτερικά (γυναικεία) προφυλακτικά (τοποθετείται μέσα στον κόλπο)

  Διάφραγμα ελέγχου των γεννήσεων (τοποθετείται μέσα στον κόλπο)

  Αντισυλληπτική τραχηλική καλύπτρα (τοποθετείται μέσα στον κόλπο)

  Σφουγγάρι αντισύλληψης (τοποθετημένο μέσα στον κόλπο)

  Σπερματοκτόνο τζελ που εμποδίζει το σπέρμα να φτάσει στο ωάριο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του ή με εξωτερικό προφυλακτικό, διάφραγμα ή τραχηλική καλύπτρα.

  Με εξαίρεση το σωστά χρησιμοποιούμενο προφυλακτικό -αντρικό ή γυναικείο- όλες οι άλλες μέθοδοι φραγμού έχουν υψηλά ποσοστά αποτυχίας και για αυτό δεν έχουν τύχει ευρείας αποδοχής.

  Τα εξωτερικά προφυλακτικά είναι επίσης πολύ αποτελεσματικά στην πρόληψη του HIV και στη μείωση του κινδύνου άλλων ΣΜΝ, όταν τα χρησιμοποιείτε σωστά κάθε φορά που κάνετε σεξ.

• Μέθοδοι που βασίζονται στην παρακολούθηση των γόνιμων ημερών

  Ονομάζεται μερικές φορές φυσικός οικογενειακός προγραμματισμός. Γνωρίζετε ποιες ημέρες είναι πιο πιθανές  να συμβεί εγκυμοσύνη και δεν κάνετε σεξ εκείνες τις μέρες ή χρησιμοποιείτε άλλη μέθοδο.

  Λειτουργεί καλύτερα εάν έχετε τακτικές περιόδους. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δεν είναι συνήθως τόσο αποτελεσματική μέθοδος στην πρόληψη της εγκυμοσύνης όσο άλλες μορφές, όπως τα IUD ή οι ορμονικές μέθοδοι.

• Μόνιμη αντισύλληψη (στείρωση)

  Η στείρωση είναι μια μόνιμη μέθοδος αντισύλληψης. Αυτή είναι μια επιλογή για άτομα που είναι απολύτως βέβαιοι ότι δεν θέλουν ποτέ να μείνουν έγκυες ή να προκαλέσουν εγκυμοσύνη. Υπάρχουν διάφοροι τύποι διαδικασιών μόνιμου ελέγχου των γεννήσεων:

  Βαζεκτομή (Η απολίνωση των σπερματικών πόρων): Αυτό σημαίνει κοπή ή απόφραξη των σωλήνων που μεταφέρουν το σπέρμα στο εξωτερικό του πέους με μια μικροεπέμβαση στους όρχεις του άντρα.

  Σαλπιγγική απολίνωση: Αυτό σημαίνει κοπή ή απόφραξη των σωλήνων που μεταφέρουν τα ωάρια στη μήτρα λαπαροσκοπικά ή κατά τη διάρκεια άλλης επέμβασης.

endometriosis

Όταν τα κύτταρα του ενδομητρίου (εσωτερικό της μήτρας) βρεθούν έξω από τη μήτρα, λέμε ότι η γυναίκα έχει ενδομητρίωση. Με άλλα λόγια τα κύτταρα του ενδομητρίου μεταναστεύουν σε άλλα μέρη του σώματος. Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρα γνωστή η αιτιολογία της νόσου.

Η ενδομητρίωση προκαλεί πόνο γιατί τα κύτταρα αντιδρούν στις μηνιαίες ορμονικές μεταβολές του κύκλου. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αιμορραγία κάθε μήνα από τα κύτταρα αυτά, αλλά το αίμα δεν αποβάλλεται από τον οργανισμό. Το αίμα λοιπόν κυκλοφορεί στην περιτοναϊκή κοιλότητα και επηρεάζει την εξωτερική μεμβράνη των οργάνων, δημιουργώντας συμφύσεις.

Οι συμφύσεις σταδιακά μονιμοποιούνται και δεν αφήνουν τα όργανα να κινούνται ελεύθερα. Παρατηρείται λοιπόν συχνά έντονος πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή. Επιπλέον, με τις συμφύσεις μπορεί να φράξουν οι σάλπιγγες, οι οποίες μεταφέρουν το ωάριο προς τη μήτρα και, έτσι, να καταστεί η γυναίκα υπογόνιμη. Επίσης, λόγω των ουσιών που εκκρίνονται, επηρεάζονται οι ωοθήκες και τα ωάρια χειροτερεύουν ποιοτικά.

Τα κυριότερα λοιπόν συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι:

η δυσμηνόρροια (πόνος στην περίοδο), η δυσπαρευνία (πόνος στη σεξουαλική επαφή, ιδίως στην βαθιά διείσδυση), αίσθημα δυσφορίας στην κοιλιακή χώρα και η υπογονιμότητα (είναι και ο κυρίως λόγος που ανευρίσκεται η πάθηση) .

Σε πολλές περιπτώσεις η νόσος δρα σιωπηλά χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα, προκαλώντας όμως βλάβες στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας και δημιουργώντας εχθρικό περιβάλλον για πιθανή κύηση. Σχεδόν οι μισές εκ  των γυναικών με πρόβλημα υπογονιμότητας χωρίς προφανή αιτία πάσχουν από ενδομητρίωση.

Φαίνεται ότι υπάρχει κληρονομική προδιάθεση για την εκδήλωση της νόσου. Η σίγουρη διάγνωση και πολλές φορές και η θεραπεία γίνεται μόνο με τη λαπαροσκόπηση, με την άμεση επισκόπηση του εσωτερικού της κοιλιάς και καυτηριασμό ή αφαίρεση των ενδομητριωσικών εστιών. Σε αρκετές περιπτώσεις βοηθάει η καταστολή των ορμονών με φαρμακευτική αγωγή (GNRH ανάλογα).

H εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου, το οποίο επέρχεται ως αποτέλεσμα της φυσιολογικής διακοπής της λειτουργίας των ωοθηκών και της έκκρισης σημαντικών ορμονών, όπως είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη. Η διάρκεια μετάβασης προς την εμμηνόπαυση ονομάζεται κλιμακτήριος και διαρκεί περίπου 1-3 έτη. Σε αυτό το διάστημα εμφανίζονται διαταραχές της εμμήνου ρήσεως με κύρια εκδήλωση την αραίωση των κύκλων και τη μείωση της ροής χωρίς να αποκλείονται και οι περιπτώσεις συχνομηνόρροιας και πολυμηνόρροιας.

Η εμμηνόπαυση που εμφανίζεται μετά την ηλικία των 40 ετών και κάτω από φυσιολογικές συνθήκες αποτελεί ένα φυσιολογικό στάδιο της γήρανσης. Ωστόσο, κάποιες γυναίκες μπορεί να μεταβούν στην εμμηνόπαυση πιο γρήγορα εξαιτίας γενετικών, ανοσολογικών ή ιατρικών παραγόντων. Αυτή η περίπτωση χαρακτηρίζεται πρόωρη εμμηνόπαυση. Το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών στην Ελλάδα παρουσιάζουν εμμηνόπαυση σε ηλικία 51 ετών μετά από 12μηνη διακοπή της περιόδου.

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης χωρίζονται σε βραχυχρόνια και μακροπρόθεσμα. Η μετάβαση στην εμμηνόπαυση συνοδεύεται από πιο άμεσα συμπτώματα, όπως είναι τα εξής: διαταραχή του κύκλου της περιόδου, εξάψεις, εφιδρώσεις, κυκλοθυμική διάθεση, αϋπνίες, κόπωση, κατάθλιψη, ταχυκαρδίες, αίσθημα παλμών, πονοκέφαλοι, πόνοι στις αρθρώσεις, έλλειψη σεξουαλικής διάθεσης, κολπική ξηρότητα.

Μακροπρόθεσμα, μετά την εμμηνόπαυση, εξαιτίας της μείωσης των οιστρογόνων, αυξάνεται ο κίνδυνος για την εμφάνιση: διαταραχών της μνήμης, ρυτίδων και τριχόπτωσης (εξαιτίας έλλειψης κολλαγόνου), μυϊκής ατονίας, διαταραχών της όρασης (καταρράκτης, εκφύλιση της ωχράς κηλίδας) διαταραχών στη λειτουργία της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, νόσου Alzheimer, καρδιοπάθειας, αγγειακής νόσου και οστεοπόρωσης.

Η λήψη του ιατρικού ιστορικού αποτελεί το πρώτο βήμα της διάγνωσης, η οποία επιβεβαιώνεται με εργαστηριακό έλεγχο των επιπέδων των φυλετικών ορμονών (FSH, LH, Ε2) και συμπληρώνεται με τεστ Παπανικολάου (ατροφικές αλλοιώσεις τραχήλου) και υπερηχογράφημα της πυέλου (λεπτό ενδομήτριο και ωοθήκες σε υποστροφή χωρίς ωοθυλάκια).

Μπορείτε να υιοθετήσετε μια πιο θετική στάση απέναντι στην εμμηνόπαυση και να περιορίσετε τα συμπτώματα, ακολουθώντας έναν υγιή τρόπο ζωής, ο οποίος θα περιλαμβάνει άσκηση, περιορισμό αλκοόλ, διακοπή καπνίσματος, καλή διατροφή (πρόσληψη βιταμινών και ασβεστίου), φυσιολογικό ύπνο και ετήσιο προληπτικό ιατρικό έλεγχο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κολπικές κρέμες ή κολπικά υπόθετα για την ξηρότητα του κόλπου. Παρομοίως, υπάρχουν εξωτερικές αλοιφές για την ατροφία του αιδοίου. Φυτικά χάπια με φυτοοιστρογόνα όπως και κατανάλωση προϊόντων σόγιας δείχνει να βοηθούν αρκετά. Αν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα, μπορεί να ληφθεί για το απαραίτητο διάστημα ορμονική θεραπεία υποκατάστασης, χωρίς να παραγνωρίζεται η μικρή αύξηση συχνότητας γυναικολογικών καρκίνων.

Αν είχατε ερωτική επαφή χωρίς προφυλάξεις ή ατύχημα στις επικίνδυνες μέρες του κύκλου σας και θέλετε να προλάβετε μια πιθανή κύηση, τότε χρειαζόσαστε επείγουσα αντισύλληψη.

Το ενδομήτριο σπείραμα χαλκού θεωρείται η πιο αποτελεσματική μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης και παρέχει μια συνεχή αντισυλληπτική λύση για διάστημα έως και 10 έτη. Το ενδομήτριο σπείραμα χαλκού μπορεί να τοποθετηθεί μέχρι και 120 ώρες (5 ημέρες) μετά από μια σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις και να προλάβει μια ανεπιθύμητη κύηση. Περιλαμβάνει μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα στο ιατρείο, με χαμηλό κόστος και σίγουρα αποτελέσματα. Μπορεί να διατηρηθεί στη μήτρα, παρέχοντας αποτελεσματική αντισύλληψη έως 5 έτη ή να αφαιρεθεί σε επόμενους κύκλους. Στο ιατρείο μας έχουμε πάντα διαθέσιμους όλους τους τύπους των σπιράλ, για άμεση τοποθέτηση.

Επείγουσα αντισύλληψη για λήψη από το στόμα -Χάπια που λαμβάνονται έως και 5 μέρες μετά.

Τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης ονομάζονται επίσης «χάπια της επόμενης ημέρας», γιατί είναι καλύτερο να ληφθούν όσο το δυνατό γρηγορότερα μετά από μια σεξουαλική επαφή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει ξημερώματα να ψάχνουμε το διανυκτερεύον φαρμακείο. Η δοσολογία προβλέπει ένα μόνο δισκίο, για λήψη όσο το δυνατό γρηγορότερα μετά την ερωτική επαφή χωρίς προφυλάξεις. Ίδια αποτελέσματα έχει το χάπι αν ληφθεί και μερικές ώρες μετά, αλλά πάντα στο πρώτο 24ωρο από την ύποπτη επαφή.

Όσο πιο καθυστερημένα ληφθεί το χάπι, εντός πάντα των 5 ημερών, τόσο μεγαλύτερα είναι τα ποσοστά αποτυχίας του. Να τονίσουμε ότι η λήψη του χαπιού δεν συνεπάγεται την 100% αποτροπή πιθανής κύησης, οπότε σε ενδεχόμενο καθυστέρησης της περιόδου κάνουμε τεστ εγκυμοσύνης και/ή υπέρηχο στο ιατρείο.

Υπάρχουν δύο διαθέσιμες ουσίες επείγουσας αντισύλληψης για λήψη από το στόμα. Η λεβονοργεστρέλη (Norlevo, Postinor, Levonelle) και η ουλιπριστάλη (ellaOne, elperil).

Ο μηχανισμός δράσης της επείγουσας αντισύλληψης  για λήψη από το στόμα είναι η αναστολή ή καθυστέρηση της ωορρηξίας, ώστε να μην απελευθερωθεί το ωάριο.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Το χάπι της επόμενης ημέρας δεν προκαλεί έκτρωση. Δρα, καθυστερώντας ή εμποδίζοντας την απελευθέρωση ωαρίου. Εάν είστε έγκυος είναι πολύ αργά για επείγουσα αντισύλληψη, γιατί αυτή δρα για την αποφυγή της έναρξης μιας εγκυμοσύνης. Σε περίπτωση θετικού τεστ και επιβεβαιωμένης κύησης, υπάρχει χάπι που προκαλεί αιμορραγία και έτσι διακοπή της αρχόμενης κύησης (φαρμακευτική άμβλωση), χωρίς να είναι εγγυημένο το αποτέλεσμα. Σε ανεπιθύμητες κυήσεις πρώτου τριμήνου είναι δυνατή η χειρουργική διακοπή αυτών με τη χρήση ειδικής αναρρόφησης και ξέστρων. Η όλη διαδικασία διαρκεί μερικά μόλις λεπτά και η ασθενής επανέρχεται άμεσα στις καθημερινές της  δραστηριότητες.

Η κύστη είναι σχηματισμός ο όποιος είναι γεμάτος με υγρό, βλέννα ή στερεό ιστό και αναπτύσσεται από την ωοθήκη. Οι κύστεις ποικίλλουν από 2-3 εκατοστά έως πολύ μεγάλες και οφείλονται σε ποικίλα αίτια. Συνήθως  προκαλούν συμπτώματα όπως: πόνο στην κάτω κοιλία, πόνο κατά την περίοδο ή στην επαφή, ανωμαλίες στον κύκλο μας, πίεση της ουροδόχου κύστης και συχνοουρία ή του έντερου και αίσθημα βάρους στην κοιλία εφόσον είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Σε αρκετές περιπτώσεις η κύστη ωοθήκης δεν προκαλεί συμπτώματα και είναι τυχαίο εύρημα κατά τη διάρκεια του υπερηχογραφήματος. Επιπλοκές ιδιαίτερα των μεγαλυτέρων κύστεων είναι η ρήξη τους, η αιμορραγία μέσα στην κύστη, η συστροφή και νέκρωση της ωοθήκης λήγω της διακοπής παροχής αίματος.

Μπορεί να είναι καλοήθεις, όπως οι περισσότερες κύστεις σε νεαρές γυναίκες, οριακής κακοηθείας ή καρκίνος της ωοθήκης. Η παρακολούθηση των κύστεων γίνεται με τη λήψη ιστορικού, κλινική εξέταση, υπερηχογραφικό έλεγχο της κύστης και των υπολοίπων έσω γεννητικών οργάνων στο ιατρείο και εξετάσεις αίματος (καρκινικοί δείκτες). Σε μερικές περιπτώσεις θα απαιτηθεί μαγνητική τομογραφία, ώστε να έχουμε πιο ολοκληρωμένη άποψη.

Η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων, την παρουσία συμπτωμάτων, την ηλικία και τη γνώμη της γυναίκας. Η συντηρητική αντιμετώπιση (παρακολούθηση) μιας κύστης γίνεται με διαδοχικά υπερηχογραφήματα ανά 3 μήνες, μιας και πολλές από τις κύστεις σε νεαρές γυναίκες που έχουν μόνο υγρό μέσα τους εξαφανίζονται στο παραπάνω χρονικό διάστημα.

Πολλές φορές η φαρμακευτική αγωγή βοηθάει στην εξάλειψη των κύστεων αυτών. Μία καλή εναλλακτική είναι και η παρακέντηση με λεπτή βελόνη αυτών των απλών κύστεων που επιμένουν. Η χειρουργική θεραπεία των κύστεων ωοθήκης γίνεται λαπαροσκοπικά στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ως κυστεκτομή (αφαίρεση μόνο της κύστης και διατήρηση της υπόλοιπης ωοθήκης) ή ως εξαρτηματεκτομή (αφαίρεση όλης της ωοθήκης) σε μεγαλύτερες γυναίκες και ύποπτες βλάβες. Μετά την αφαίρεση μιας κύστης, αναμένεται η ιστολογική ταυτοποίησή της.

Όπως λέει το όνομά της, πρόκειται για φλεγμονή στον τράχηλο. Η τραχηλίτιδα μπορεί να παρουσιάζεται με μία αύξηση της εκκρίσεως των κολπικών υγρών, που κάποιες φόρες γίνονται δύσοσμα και οπτικά στην εξέταση ο τράχηλος φαίνεται εξέρυθρος, οιδηματώδης και ευαίσθητος στο άγγιγμα. Το κλινικό φάσμα της νόσου ποικίλλει ευρέως, από ασυμπτωματικές περιπτώσεις έως ασθενείς με έντονη βλεννοπυώδη τραχηλική έκκριση και συστηματικές εκδηλώσεις.

Μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια, με την οξεία να έχει πηγή τα μολυσματικά αίτια και τη χρόνια να έχει ως επί το πλείστον μη μολυσματική αιτιολογία.

Οι μολυσματικοί παράγοντες περιλαμβάνουν χλαμύδια, μυκόπλασμα, τριχομονάδες, αιμόφιλο, γονόκοκκο, εντερόκοκκο, στρεπτόκοκκο ή σταφυλόκοκκο. Και οι μύκητες εκτός από τα μικρόβια μπορεί να προκαλέσουν τραχηλίτιδα. Λοίμωξη, επίσης από τον ιό του απλού έρπητα προκαλεί τραχηλίτιδα χαρακτηριστικής εμφάνισης.

Σε αρκετές περιπτώσεις, η καλλιέργεια κολπικού υγρού βγαίνει θετική σε κάποιο από τα παραπάνω. Η τραχηλίτιδα επίσης μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να έχει πόνο και εάν δεν αντιμετωπισθεί κατάλληλα, μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές επιπλοκές, όπως η σαλπιγγίτιδα και η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου. Πολλές φορές, η τραχηλίτιδα μπορεί να προκαλέσει και κάποια κολπική αιμόρροια ιδίως κατά την επαφή ή και ελάττωση της γονιμότητας, καθότι η παχιά, παχύρρευστη, όξινη και με μικρόβια τραχηλική βλέννα είναι βλαπτική στο σπέρμα. Είναι γεγονός, όμως, ότι τις περισσότερες φορές η γυναίκα δεν έχει συμπτώματα.

Οι μη λοιμώδεις αιτίες περιλαμβάνουν μηχανικούς και χημικούς ερεθιστικούς παράγοντες. Χειρουργικά εργαλεία ή ξένα αντικείμενα όπως πεσσοί σιλικόνης, προφυλακτικά, διαφράγματα, αυχενικά καλύμματα ή ταμπόν μπορεί να προκαλέσουν μηχανικό τραύμα. Τα χημικά ερεθιστικά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις και περιλαμβάνουν σαπούνια, αρώματα, καθαριστικά, σπερματοκτόνα, λάτεξ, κολπικές πλύσεις και αντισυλληπτικές κρέμες.

Η οιστρογονική έλλειψη που παρατηρείται σε φυσική ή χειρουργική εμμηνόπαυση μπορεί να μιμείται την τραχηλίτιδα. Αυτό οφείλεται στην ατροφία του βλεννογόνου του κόλπου και της τραχήλου. Σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται συγκεκριμένο αίτιο και δεν είναι κλινικά δυνατό να διαφοροποιηθεί η φλεγμονή που προκαλείται από μηχανικούς ή χημικούς ερεθιστικούς παράγοντες από αυτή που προκαλείται από λοιμώδεις αιτιολογίες.

Η θεραπεία γίνεται με αντιβιοτική αγωγή από το στόμα και κολπικά με υπόθετα ή αλοιφές. Σε εμμένουσες περιπτώσεις καταστρέφουμε το επιθήλιο του τραχήλου, χρησιμοποιώντας πολύ χαμηλή θερμοκρασία (κρυοπηξία) ή πολύ υψηλή (λέιζερ εξάχνωση ή καυτηριασμό). Το επιθήλιο του τραχήλου αργότερα αναπλάθεται και γίνεται φυσιολογικό. Σε ακραίες περιπτώσεις η εκτομή των βλαβών προσφέρει οριστική ίαση.

Συνοψίζοντας, τακτικοί γυναικολογικοί έλεγχοι με τεστ παπ και λήψη κολπικών υγρών για καλλιέργεια αν ενδείκνυται, σε συνδυασμό με υπεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά μπορούν να προλάβουν το μεγαλύτερο ποσοστό των φλεγμονών του τραχήλου.