ΚΥΗΣΗ - ΤΟΚΕΤΟΣ
Η γέννηση μιας νέας ζωής!
Τεράστια εμπειρία σε κυήσεις υψηλού κινδύνου.
Ο τοκετός είναι μια φυσική διαδικασία 3 σταδίων (διαστολής, εξώθησης, υστεροτοκίας). Η διαδικασία ενός τοκετού είναι μια μοναδική εμπειρία, διαφορετική για κάθε γυναίκα. Μερικές φορές τελειώνει σε λίγες ώρες. Σε άλλες περιπτώσεις, ο τοκετός δοκιμάζει τη σωματική και συναισθηματική αντοχή της μητέρας για πολλές ώρες και, τελικά, καταλήγει σε καισαρική τομή. Δεν ξέρουμε ποτέ πώς θα εξελιχθεί ένας τοκετός.
Στάδιο
01
Το πρώτο στάδιο του τοκετού συμβαίνει όταν αρχίσετε να αισθάνεστε συσπάσεις. Αυτές οι συσπάσεις γίνονται πιο δυνατές και πιο συχνές με την πάροδο του χρόνου. Ο τράχηλος μαλακώνει, κονταίνει, λεπταίνει και ανοίγει (διαστολή), για να επιτρέψει στο μωρό σας να κινηθεί στο κανάλι της γέννησης.
Το πρώτο στάδιο είναι το μεγαλύτερο από τα τρία στάδια. Στην πραγματικότητα χωρίζεται σε δύο φάσεις:
Πρώιμο στάδιο
Κατά τη διάρκεια του πρώιμου τοκετού, ο τράχηλός σας διαστέλλεται και εξαφανίζεται. Πιθανότατα θα νιώσετε ήπιες, ακανόνιστες συσπάσεις. Μπορεί να σπάσουν τα νερά σας αυτόματα ή να κάνουμε τεχνητή ρήξη υμένων, ώστε να διευκολύνουμε την πρόοδο του τοκετού.
Καθώς ο τράχηλός σας αρχίζει να ανοίγει, μπορεί να παρατηρήσετε μια καθαρή ροζ ή ελαφρώς αιματηρή έκκριση από τον κόλπο σας. Αυτό είναι πιθανόν το βύσμα βλέννας που εμποδίζει το άνοιγμα του τραχήλου της μήτρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Το πρώτο στάδιο του τοκετού είναι απρόβλεπτο. Για τις πρωτότοκες μαμάδες, η μέση διάρκεια ποικίλλει από λίγες ώρες έως και 24ωρο. Σε επόμενους τοκετούς είναι σαφώς πιο σύντομο.
Εάν έχετε μια εγκυμοσύνη χωρίς επιπλοκές, μπορεί να περάσετε το μεγαλύτερο μέρος του πρώιμου τοκετού σας στο σπίτι ή σε απλό δωμάτιο της κλινικής, έως ότου οι συσπάσεις σας αρχίσουν να αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση.
Περπατήστε ή αν είσαστε ξαπλωμένες, αλλάξτε θέσεις. Κάντε ντους ή μπάνιο και δοκιμάστε τεχνικές αναπνοής ή χαλάρωσης που διδάσκονται στα μαθήματα ανώδυνου τοκετού που προσφέρει δωρεάν το ιατρείο μας!
Μπορείτε να κάνετε επισκληρίδιο αναισθησία (αναλγησία), σε όποιο σημείο νοιώσετε τους πόνους να γίνονται δυσβάσταχτοι.
Ενεργός τοκετός
Κατά τη διάρκεια του ενεργού τοκετού, ο τράχηλός σας θα διαστέλλεται από 5 εκατοστά σε 10 εκατοστά (τελεία διαστολή). Οι συσπάσεις σας θα γίνουν πιο δυνατές, με μικρότερα μεσοδιαστήματα και τακτικές. Ίσως να αισθάνεστε ναυτία και να νιώσετε τα νερά σας να σπάνε, αν δεν έχει ήδη γίνει, και να αισθανθείτε αυξανόμενη πίεση στη μέση σας.
Ο ενεργός τοκετός συχνά διαρκεί 4 έως 8 ώρες ή περισσότερο. Κατά μέσο όρο, ο τράχηλός σας θα διαστέλλεται κατά περίπου 1 cm την ώρα.
Καθότι πάντα υπάρχει η πιθανότητα να χρειαστείτε καισαρική τομή, μπορείτε να πίνετε μικρές ποσότητες υγρών, όπως νερό, τσάι και χυμούς, αντί για στερεές τροφές.
Το τελευταίο μέρος του ενεργού τοκετού -που συχνά αναφέρεται ως εξώθηση- μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονο και επώδυνο. Οι συσπάσεις θα έρθουν κοντά και μπορεί να διαρκέσουν 60 έως 90 δευτερόλεπτα. Θα νιώσετε πίεση στο κάτω μέρος της πλάτης και στο ορθό σας. Ενημερώστε το μαιευτήρα σας ή τη μαία σας, εάν αισθάνεστε την επιθυμία να πιέσετε.
Εάν θέλετε να πιέσετε, αλλά δεν είστε πλήρως διασταλμένοι, θα πρέπει να συγκρατηθείτε. Το σπρώξιμο χωρίς τελεία διαστολή μπορεί να σας κουράσει και να προκαλέσει πρήξιμο του τραχήλου σας, κάτι που μπορεί να καθυστερήσει τον τοκετό ή και ρήξη τραχήλου και αιμορραγία. Αναπνεύστε βαθιά ανάμεσα από τις συσπάσεις.
Στάδιο
02
Είναι ώρα! Θα γεννήσετε το μωρό σας στο δεύτερο στάδιο του τοκετού. Η εξώθηση συνήθως διαρκεί 15 έως 60 λεπτά. Μπορεί να χρειαστεί λίγο περισσότερος χρόνος για τις γυναίκες που έχουν κάνει επισκληρίδιο.
Θα σας ζητηθεί να σπρώξετε, όταν νιώθετε την επιθυμία να το κάνετε. Μπορείτε να πιέζετε ενώ κάθεστε, γονατίζετε, ξαπλώνετε ή είστε στα 4. Πειραματιστείτε με διαφορετικές θέσεις, μέχρι να βρείτε αυτή που νιώθετε καλύτερα.
Κάποια στιγμή μπορεί να σας ζητηθεί να πιέσετε πιο απαλά ή να σταματήσετε να σπρώχνετε. Η επιβράδυνση δίνει στους ιστούς του κόλπου σας και του περινέου χρόνο να τεντωθούν, αντί να σχιστούν. Συνήθως κόβουμε λίγο το περίνεο, για να αποφύγουμε ανεξέλεγκτη ρήξη αυτού. Μετά τον τοκετό του κεφαλιού του μωρού σας, το υπόλοιπο σώμα του μωρού θα ακολουθήσει σύντομα. Ο αεραγωγός του μωρού θα καθαριστεί, εάν είναι απαραίτητο. Εάν είχατε έναν τοκετό χωρίς επιπλοκές, μπορούμε να περιμένουμε μερικά δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά πριν κοπεί ο ομφάλιος λώρος. Η καθυστέρηση της απολίνωσης και της κοπής του ομφάλιου λώρου μετά τον τοκετό αυξάνει τη ροή του πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά αίματος από το λώρο και τον πλακούντα προς το μωρό. Αυτό αυξάνει τα αποθέματα σιδήρου του μωρού και μειώνει τον κίνδυνο αναιμίας, προάγοντας την υγιή ανάπτυξη. Κόβουμε τον ομφάλιο λώρο και σε αυτό το σημείο γίνεται η λήψη βλαστοκυττάρων ομφαλοπλακουντιακού αίματος σε όσες μαμάδες έχουν αποφασίσει να φυλάξουν βλαστοκύτταρα.
Στάδιο
03
Αφού γεννηθεί το μωρό σας, θα νιώσετε μεγάλη ανακούφιση. Μπορεί να κρατάτε το μωρό στην αγκαλιά σας ή στην κοιλιά σας. Κατά το τρίτο στάδιο του τοκετού, θα πρέπει να βγει και ο πλακούντας ο οποίος συνήθως αποκολλάται σε λίγα λεπτά, αλλά η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και μία ώρα.
Αν θέλετε, δοκιμάστε να θηλάσετε το μωρό σας. Μπορεί να σας χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή, για να ενισχύσουμε τις συσπάσεις της μήτρας και να ελαχιστοποιήσουμε την πιθανότητα αιμορραγίας.
Το ταξίδι της κύησης…
Το ώριμο ωοθυλάκιο ανοίγει και απελευθερώνει το ωάριο από την ωοθήκη σας. Αυτή είναι η ωορρηξία. Μετά την ωορρηξία, το ανοιχτό ωοθυλάκιο αναπτύσσεται σε μια δομή που ονομάζεται ωχρό σωμάτιο. Αυτό απελευθερώνει τις ορμόνες προγεστερόνη και οιστρογόνα. Η προγεστερόνη βοηθά στην προετοιμασία του ενδομητρίου για εγκυμοσύνη. Εάν δεν μείνετε έγκυος κατά τη διάρκεια ενός κύκλου, το ενδομήτριο αποπίπτει κατά τη διάρκεια της περιόδου σας. Εάν το σπέρμα γονιμοποιήσει το ωάριο, γίνεται η σύλληψη και το γονιμοποιημένο ωάριο ξεκινά το ταξίδι του προς τη μήτρα σας, όπου θα εμφυτευτεί.
Πόσο διαρκεί μια εγκυμοσύνη;
Παραδοσιακά, θεωρούμε την εγκυμοσύνη ως μια διαδικασία εννέα μηνών. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Μια πλήρης εγκυμοσύνη είναι 40 εβδομάδες ή 280 ημέρες. Ανάλογα με τους μήνες που είστε έγκυος (μερικοί είναι πιο σύντομοι και άλλοι πιο μεγάλοι) και ποια εβδομάδα γεννάτε, θα μπορούσατε να είστε έγκυος είτε για εννέα μήνες είτε για 10 μήνες. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και υγιές.
Το έμβρυο θα αλλάξει πολύ σε μια τυπική εγκυμοσύνη. Αυτός ο χρόνος χωρίζεται σε τρία στάδια, που ονομάζονται τρίμηνα. Κάθε τρίμηνο είναι ένα σύνολο περίπου τριών μηνών. Ο μαιευτήρας θα σας μιλήσει για την ανάπτυξη του εμβρύου με όρους εβδομάδων. Έτσι, εάν είστε τριών μηνών έγκυος, είστε περίπου 12 εβδομάδων. Θα δείτε ευδιάκριτες αλλαγές στο έμβρυο και στον εαυτό σας, κατά τη διάρκεια κάθε τριμήνου της εγκυμοσύνης.
Στάδια Ανάπτυξης Μήνα με Μήνα στην Εγκυμοσύνη
Πρώτο τρίμηνο
Το πρώτο τρίμηνο εκτείνεται από τη σύλληψη έως τις 12 εβδομάδες. Αυτό είναι γενικά οι πρώτοι τρεις μήνες της εγκυμοσύνης. Κατά τη διάρκεια αυτού του τριμήνου, το γονιμοποιημένο ωάριο θα αλλάξει από μια μικρή ομάδα κυττάρων σε ένα έμβρυο που αρχίζει να έχει ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Το πρώτο τρίμηνο είναι συναρπαστικό, αλλά και το διάστημα που οι περισσότερες έγκυες εμφανίζουν δυσάρεστα συμπτώματα, όπως πρωινή ναυτία, εμετούς και κόπωση. Στα πρώτα μας ραντεβού στο ιατρείο κάνουμε τις απαραίτητες αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις, το λεγόμενο προγεννητικό έλεγχο.
Αν και είναι περίεργο, οι δύο πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης είναι μια περίοδος «ετοιμασίας». Το σώμα σας απελευθερώνει σιγά σιγά περισσότερες ορμόνες και η μήτρα σας προετοιμάζεται για μια πιθανή εγκυμοσύνη. Στο τέλος της δεύτερης εβδομάδας, η ωοθήκη σας απελευθερώνει ένα ωάριο (ωορρηξία). Εάν το σπέρμα συναντήσει ένα ωάριο αμέσως μετά την ωορρηξία, η διαδικασία προς την εγκυμοσύνη συνεχίζεται.
Εβδομάδα 3: Η γονιμοποίηση γίνεται την τρίτη εβδομάδα. Ένα σπερματοζωάριο και το ωάριο ενώνονται στη σάλπιγγα και δημιουργούν το ζυγωτό, το πρώτο κύτταρο του εμβρύου. Αμέσως μετά αρχίζει η κάθοδος προς τη μήτρα.
Εβδομάδα 4: Η μικροσκοπική δέσμη κυττάρων μετατρέπεται σε βλαστοκύστη και εμφυτεύεται στη μήτρα. Μέχρι το τέλος της τέταρτης εβδομάδας, η βλαστοκύστη έχει μήκος περίπου 2 χιλιοστά (mm).
Ο δεύτερος μήνας της εγκυμοσύνης είναι όταν οι περισσότερες γυναίκες συνειδητοποιούν ότι είναι έγκυες, αφού εμφανίζεται καθυστέρηση στην αναμενόμενη περίοδο. Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης (χοριακή γοναδοτροπίνη) ανεβαίνουν και περίπου την πέμπτη εβδομάδα ένα τεστ ούρων εγκυμοσύνης στο σπίτι θα είναι θετικό. Πολλές γυναίκες αρχίζουν ήδη να αισθάνονται συμπτώματα εγκυμοσύνης.
Εβδομάδα 5: Σχηματίζεται ο νευρικός σωλήνας (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός και άλλος νευρικός ιστός του κεντρικού νευρικού συστήματος). Ο μικροσκοπικός σωλήνας «καρδιάς» θα πάλλεται 100-120 φορές το λεπτό, μέχρι το τέλος της πέμπτης εβδομάδας.
Εβδομάδα 6: Μικροσκοπικά εξογκώματα που σταδιακά γίνονται χέρια και πόδια αναπτύσσονται επίσης. Τα κύτταρα του αίματος παίρνουν σχήμα και η κυκλοφορία θα αρχίσει. Σχηματίζονται δομές που θα γίνουν αυτιά, μάτια και στόμα. Συνήθως ανιχνεύουμε παλμούς στο σύμπλεγμα κυττάρων που θα σχηματίσουν την καρδιά σε ένα κολπικό υπερηχογράφημα.
Εβδομάδα 7: Τα οστά αρχίζουν να αντικαθιστούν το μαλακό χόνδρο και τα γεννητικά όργανα αρχίζουν να σχηματίζονται. Το κεφάλι του εμβρύου είναι μεγάλο σε αναλογία με το υπόλοιπο σώμα του. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το έμβρυο μοιάζει με μικρό γυρίνο ή ιππόκαμπο λόγω της προεξέχουσας ουράς του (που γίνεται πόδια) και του μεγάλου κεφαλιού του.
Εβδομάδα 8: Όλα τα κύρια όργανα και συστήματα του σώματος αναπτύσσονται. Το έμβρυο έχει πλέον υποτυπώδη χέρια και πόδια. Τα μάτια γίνονται ορατά και αρχίζουν να σχηματίζονται αυτιά. Ο ομφάλιος λώρος έχει αναπτυχθεί πλήρως και βοηθά στη μεταφορά οξυγόνου και αίματος στο έμβρυο. Μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα, το έμβρυο έχει μήκος περίπου 1 έως 2,5 εκατοστά.
Ο τρίτος μήνας της εγκυμοσύνης είναι όταν ένα κύημα γίνεται έμβρυο. Είναι μια περίοδος ραγδαίας ανάπτυξης και εξέλιξης. Το έμβρυο αναπτύσσει ευδιάκριτα χαρακτηριστικά του προσώπου, των άκρων, των οργάνων, των οστών και των μυών. Μέχρι το τέλος της 12ης εβδομάδας, το έμβρυο έχει καθορισμένο φύλο, συνήθως, ορατό σε κολπικό υπερηχογράφημα.
Εβδομάδα 9: Σχηματίζονται οι απαρχές των δοντιών και των γευστικών καλύκων. Οι μύες του σχηματίζονται και το σχήμα του σώματός του αποκτά περισσότερο ανθρώπινη εμφάνιση. Όμως το κεφάλι του εξακολουθεί να είναι το 50% του μήκους του.
Εβδομάδα 10: Τα χέρια, τα πόδια και τα δάχτυλα έχουν σχηματιστεί πλήρως. Τα νύχια των χεριών και των ποδιών αρχίζουν να αναπτύσσονται και σχηματίζονται τα εξωτερικά αυτιά. Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα αρχίζουν επίσης να σχηματίζονται, αλλά είναι πολύ νωρίς για να τα δούμε στον υπέρηχο.
Εβδομάδα 11: Το έμβρυο αρχίζει να εξερευνά τη μήτρα και να κάνει πράγματα όπως να ανοιγοκλείνει τις γροθιές και το στόμα του. Τα γόνατα, οι αγκώνες και οι αστράγαλοί του δουλεύουν, αλλά είναι πολύ νωρίς για να νιώσετε κλωτσιές. Τα οστά σκληραίνουν, αλλά το δέρμα του είναι ακόμα διαφανές. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου είναι πιο έντονα.
Εβδομάδα 12: Όλα τα όργανα, τα άκρα, τα οστά και οι μύες είναι παρόντα και θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται, για να γίνουν πλήρως λειτουργικά. Το κυκλοφορικό, το πεπτικό και το ουροποιητικό σύστημα λειτουργούν επίσης και το συκώτι παράγει χολή. Το έμβρυο πίνει και ουρεί αμνιακό υγρό.
Δεδομένου ότι έχει λάβει χώρα η πιο κρίσιμη εξέλιξη, η πιθανότητα αποβολής μειώνεται σημαντικά μετά από 12 εβδομάδες (το τέλος του πρώτου τριμήνου). Οι περισσότερες έγκυες αρχίζουν να αισθάνονται κάποια ανακούφιση από την πρωινή ναυτία, αν είχαν.
Στο τέλος του τρίτου μήνα, το έμβρυο έχει μήκος περίπου 6 έως 8 εκατοστά. Τότε κάνουμε και το αναλυτικό υπερηχογράφημα (Α’ επιπέδου) για τον έλεγχο της αυχενικής διαφάνειας του εμβρύου και την πιθανή ανίχνευση ανωμαλιών. Παράλληλα γίνεται αιμοληψία για τον υπολογισμό στατιστικού κινδύνου για το σύνδρομο Down (τρισωμία 21).
Δεύτερο τρίμηνο
Το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης θεωρείται η καλύτερη περίοδος της κύησης. Συνήθως έχουν υποχωρήσει η πρωινή αδιαθεσία, η υπνηλία και γενικά οι ενοχλήσεις του πρώτου τριμήνου. Μπορεί επίσης να αρχίσετε να αισθάνεστε τις κινήσεις του εμβρύου, στην αρχή σαν φτερούγισμα και αργότερα πιο έντονες, καθώς το έμβρυο κινείται μέσα στη μήτρα σας. Κατά τη διάρκεια αυτού του τριμήνου, πολλές έγκυες μαθαίνουν για το φύλο του εμβρύου. Επίσης, σε αυτήν την περίοδο της εγκυμοσύνης αρχίζουν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια της, ειδικά εάν είχατε μείνει έγκυος στο παρελθόν. Το έμβρυο μπορεί ακόμη και να ρουφήξει τον αντίχειρά του, να χασμουρηθεί, να τεντωθεί και να κάνει γκριμάτσες.
- Μήνας 4 (εβδομάδες 13 έως 16)
- Μήνας 5 (εβδομάδες 17 έως 20)
- Μήνας 6 (εβδομάδες 21 έως 24)
- Μήνας 7 (εβδομάδες 25 έως 28)
Εβδομάδα 13: Δημιουργούνται φωνητικές χορδές και το κεφάλι του εμβρύου αρχίζει να μεγαλώνει ανάλογα με το σώμα του.
Εβδομάδα 14: Το δέρμα του εμβρύου αρχίζει να πυκνώνει και οι λεπτές τρίχες αρχίζουν να αναπτύσσονται. Μπορεί να αρχίσει να φέρνει τα δάχτυλά του στο στόμα του και να γυρίζει το κεφάλι του. Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα έχουν αναπτυχθεί πλήρως και αρχίζουν να σχηματίζονται δακτυλικά αποτυπώματα.
Εβδομάδα 15: Ορισμένα όργανα, όπως τα έντερα και τα αυτιά, μετακινούνται στη μόνιμη θέση τους. Οι πνεύμονές του αρχίζουν να αναπτύσσονται. Το έμβρυο αρχίζει να κάνει πιο σκόπιμες κινήσεις, όπως το πιπίλισμα του αντίχειρα ή το χαμόγελο.
Εβδομάδα 16: Το έμβρυο έχει χείλη και τα αυτιά του είναι αρκετά αναπτυγμένα, ώστε να μπορεί να σας ακούσει να μιλάτε. Παρόλο που τα μάτια του είναι κλειστά, το έμβρυο μπορεί να αντιδράσει στο φως, απομακρυνόμενο από αυτό. Μέχρι το τέλος του τέταρτου μήνα, το έμβρυο έχει μήκος περίπου 12 εκατοστά και ζυγίζει περίπου 100 γραμμάρια.
Μέχρι το τέλος του πέμπτου μήνα της εγκυμοσύνης, οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να αισθάνονται το έμβρυο να κινείται. Οι πρώτες κινήσεις μοιάζουν σαν φτερούγισμα. Μέχρι το τέλος του πέμπτου μήνα, το έμβρυο έχει μήκος περίπου 23 έως 25 εκατοστά και ζυγίζει περίπου 1 κιλό.
Εβδομάδα 17: Το έμβρυο έχει ακόμα λεπτό δέρμα, αλλά θα αρχίσει να βάζει λίπος. Το δέρμα του καλύπτεται με ένα υπόλευκο επίχρισμα που ονομάζεται vernix. Αυτή η «τυρόχρωμη» ουσία, το σμήγμα, θεωρείται ότι προστατεύει το εμβρυϊκό δέρμα από τη μακροχρόνια έκθεση στο αμνιακό υγρό.
Εβδομάδα 18: Το έμβρυο καλύπτεται από ένα τρίχωμα που μοιάζει με πυκνό χνούδι. Βοηθά να κρατήσει το έμβρυο ζεστό και παρέχει ένα άλλο στρώμα προστασίας. Το έμβρυο μπορεί να έχει κύκλο ύπνου-αφύπνισης και δυνατοί θόρυβοι μπορεί να ξυπνήσουν το έμβρυο, εάν κοιμάται.
Εβδομάδα 19: Το έμβρυο δυναμώνει και οι περισσότερες έγκυες αρχίζουν να αισθάνονται τις κινήσεις του, όπως κλωτσιές και μπουνιές. Το έμβρυο έχει επίσης το δικό του μοναδικό σύνολο δακτυλικών αποτυπωμάτων και μπορεί να έχει λόξυγγα.
Εβδομάδα 20: Τα νύχια του εμβρύου μεγαλώνουν προς το τέλος των δακτύλων του. Η περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τις πέντε αισθήσεις του αρχίζει να αναπτύσσεται.
Αν μπορούσατε να κοιτάξετε μέσα στη μήτρα σας αυτή τη στιγμή, θα βλέπατε ότι το δέρμα του εμβρύου είναι κοκκινωπό, ζαρωμένο και οι φλέβες είναι ορατές μέσω του ημιδιαφανούς δέρματος. Στον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης, τα βλέφαρά του αρχίζουν να αποχωρίζονται και μπορεί να παρατηρήσετε στον υπέρηχο τακτικές, σπασμωδικές κινήσεις των βλεφάρων. Το έμβρυο ανταποκρίνεται στους ήχους, μειώνοντας ή αυξάνοντας τον σφυγμό του.
Εβδομάδα 21: Οι κινήσεις των άκρων είναι συντονισμένες και συχνές. Το έμβρυο έχει μυελό των οστών που το βοηθά να παράγει αιμοσφαίρια. Περίπου τότε κάνουμε το αναλυτικό υπερηχογράφημα (Β’ επιπέδου) για τον έλεγχο όλων των συστημάτων του εμβρύου και την πιθανή ανίχνευση ανωμαλιών.
Εβδομάδα 22: Η λαβή του εμβρύου γίνεται πιο δυνατή και μπορεί να αγγίξει τα αυτιά του και τον ομφάλιο λώρο. Μπορεί να ακούσει τους χτύπους της καρδιάς σας, το στομάχι σας να βουίζει και την αναπνοή σας.
Εβδομάδα 23: Εάν γεννηθεί πρόωρα, το έμβρυο μπορεί να επιβιώσει μετά την 23η εβδομάδα με εντατική θεραπεία. Θα αρχίσει να προσθέτει γρήγορα λίπος στο σώμα του.
Εβδομάδα 24: Οι πνεύμονες του εμβρύου έχουν αναπτυχθεί πλήρως, αλλά όχι αρκετά καλά ώστε να λειτουργούν έξω από τη μήτρα σας. Μέχρι το τέλος του έκτου μήνα, το έμβρυο έχει μήκος περίπου 30 εκατοστά και ζυγίζει περίπου 2 κιλά.
Το έμβρυο αλλάζει θέση συχνά και ανταποκρίνεται σε ερεθίσματα, συμπεριλαμβανομένου του ήχου, του πόνου και του φωτός. Το αμνιακό υγρό αρχίζει να μειώνεται. Το έμβρυο συνεχίζει να ωριμάζει και να αναπτύσσει αποθέματα σωματικού λίπους.
Εβδομάδα 25: Το περισσότερο σωματικό λίπος κάνει το δέρμα του εμβρύου λιγότερο ζαρωμένο και πιο πυκνό. Το νευρικό του σύστημα ωριμάζει γρήγορα.
Εβδομάδα 26: Το έμβρυο παράγει μελανίνη, την ουσία που δίνει το χρώμα στο δέρμα και στα μάτια. Οι πνεύμονες του εμβρύου αρχίζουν να παράγουν μια ουσία που το βοηθά να αναπνέει μετά τη γέννηση.
Εβδομάδα 27: Το έμβρυο μπορεί να ανοίξει τα μάτια του. Έχει πλέον και βλεφαρίδες.
Εβδομάδα 28: Το έμβρυο μπορεί να αρχίσει να γυρίζει με το κεφάλι προς τα κάτω στη μήτρα σας, καθώς ετοιμάζεται για τη γέννηση. Στο τέλος του έβδομου μήνα, το έμβρυο έχει μήκος περίπου 35 έως 38 εκατοστά και ζυγίζει μεταξύ 2 και 3 κιλών.
Τρίτο τρίμηνο
Αυτό είναι το τελευταίο μέρος της εγκυμοσύνης σας. Κάθε εβδομάδα αυτού του τελευταίου σταδίου ανάπτυξης βοηθά το έμβρυο να προετοιμαστεί για τη γέννηση. Κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου, το έμβρυο παίρνει γρήγορα βάρος, προσθέτοντας σωματικό λίπος που θα βοηθήσει μετά τη γέννηση. Ο μαιευτήρας σας θα σας παρακολουθεί πλέον πιο στενά, καθώς πλησιάζετε την τελική σας ημερομηνία! Θα επισκέπτεστε το ιατρείο κάθε δύο εβδομάδες και στη συνέχεια κάθε εβδομάδα.
Το έμβρυο συνεχίζει να ωριμάζει και να αναπτύσσει αποθέματα σωματικού λίπους. Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται πιο γρήγορα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Το έμβρυο μπορεί να δει και να ακούσει τα περισσότερα ερεθίσματα. Τα περισσότερα εσωτερικά συστήματα είναι καλά ανεπτυγμένα, αλλά οι πνεύμονες μπορεί να είναι ακόμα ανώριμοι.
Εβδομάδα 29: Μπορεί να παρατηρήσετε ότι οι κλωτσιές και τα χτυπήματα γίνονται περισσότερο αισθητά.
Εβδομάδα 30: Το έμβρυο μπορεί να ελέγξει τη θερμότητα του σώματός του. Ο εγκέφαλός του ωριμάζει και μεγαλώνει γρήγορα.
Εβδομάδα 31: Το έμβρυο μπορεί να επεξεργαστεί περισσότερες πληροφορίες και ερεθίσματα. Μπορείτε πιθανώς να παρατηρήσετε πιο ευδιάκριτα μοτίβα στο πότε είναι ξύπνιο και πότε κοιμάται.
Εβδομάδα 32: Το δέρμα του εμβρύου δεν είναι πλέον ημιδιαφανές. Εκτός από τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο, τα περισσότερα άλλα όργανα είναι καλά διαμορφωμένα και έτοιμα για γέννηση. Το έμβρυο έχει μήκος περίπου 43 έως 46 εκατοστά και ζυγίζει έως και 2,2 κιλά.
Σε αυτό το στάδιο το έμβρυο συνεχίζει να μεγαλώνει και να ωριμάζει. Οι πνεύμονες είναι κοντά στο να αναπτυχθούν πλήρως σε αυτό το σημείο της εγκυμοσύνης. Ο ένατος μήνας αφορά κυρίως την τελική πινελιά στην ανάπτυξη και την ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Εβδομάδα 33: Τα οστά του εμβρύου σκληραίνουν, με εξαίρεση τα οστά του κρανίου του, τα οποία πρέπει να είναι μαλακά για να κατέβει στο κανάλι γέννησης.
Εβδομάδα 34: Η ουσία (σαν σμήγμα) που προστατεύει το δέρμα του εμβρύου αρχίζει να παχαίνει.
Εβδομάδα 35: Ο εγκέφαλος του εμβρύου συνεχίζει να αναπτύσσεται, αλλά εξακολουθεί να ζυγίζει μόνο τα δύο τρίτα από αυτό που θα έπρεπε κατά τη γέννηση.
Εβδομάδα 36: Έχει πλέον τρίχες στο κεφάλι του. Το έμβρυο έχει μήκος περίπου 43 έως 46 εκατοστά και ζυγίζει από 2,7 έως 3,2 κιλά.
Αυτόν τον τελευταίο μήνα, ο τοκετός θα μπορούσε να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή. Σε αυτό το χρονικό σημείο η θέση του εμβρύου μπορεί να έχει αλλάξει, για να προετοιμαστεί για τη γέννηση. Στην ιδανική περίπτωση, είναι με το κεφάλι προς τα κάτω στη μήτρα σας. Μπορεί να αισθάνεστε πολύ άβολα σε αυτό το τελευταίο χρονικό διάστημα, καθώς το έμβρυο καθηλώνεται στη λεκάνη σας και προετοιμάζεται για τη γέννηση.
Εβδομάδα 37: Τα νύχια των ποδιών του εμβρύου φτάνουν στο τέλος των δακτύλων του. Μπορεί να αρχίσετε να νιώθετε το έμβρυο να πέφτει στη λεκάνη σας.
Εβδομάδα 38: Το έμβρυο παίρνει 0,5 κιλά την εβδομάδα για να φτάσει στο τελικό του μέγεθος.
Εβδομάδα 39: Το έμβρυο είναι τελειόμηνο και έτοιμο να γνωρίσει τον κόσμο!
Εβδομάδα 40: Το έμβρυο έχει μήκος περίπου 46 έως 53 εκατοστά και ζυγίζει περίπου 3 έως 4 κιλά. Είναι η εβδομάδα λήξης της προθεσμίας. Αν δεν έχουμε σημάδια τοκετού, πρέπει να προγραμματίσουμε μία κοντινή κοινά αποδεκτή ημερομηνία για πρόκληση τοκετού.
Υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου
Αυτό το λεπτομερές υπερηχογράφημα, που μερικές φορές ονομάζεται υπέρηχος δευτέρου τριμήνου ή υπέρηχος ανωμαλιών, πραγματοποιείται συνήθως όταν είστε έγκυος μεταξύ 18 και 22 εβδομάδων.
Ο προληπτικός έλεγχος Β’ επιπέδου εξετάζει λεπτομερώς τα οστά, τα άκρα, την καρδιά, τον εγκέφαλο, το νωτιαίο μυελό, το πρόσωπο, τα νεφρά, τα γεννητικά όργανα και την κοιλιά του μωρού, όπως και τον ομφάλιο λώρο και τον πλακούντα. Γενικά προσπαθούμε να διακρίνουμε όλες τις ανατομικές δομές του εμβρύου και να επιβεβαιώσουμε τη φυσιολογική ανάπτυξη αυτών.
Μας επιτρέπει να αναζητήσουμε κάποιες αρκετά σπάνιες καταστάσεις. Αναζητούμε κάποιες μικρές ή μεγάλες ενδείξεις, τους λεγόμενους δείκτες χρωμοσωμικών ανωμαλιών, συχνότερους σε κάποιες παθολογικές καταστάσεις ή σύνδρομα. Σε αυτή την περίπτωση, αν χρειάζεται, προχωρούμε σε επιπλέον έλεγχο -αμνιοπαρακέντηση, που μας επιβεβαιώνει ή μας αποκλείει τη διάγνωση.
Οι συχνότερες καταστάσεις που μπορούμε να βρούμε είναι: ανεγκεφαλία, ανοιχτή/δισχιδής ράχη, λαγώχειλο ή λυκόστομα, διαφραγματοκήλη, γαστρόσχιση, εξόμφαλος, σοβαρές καρδιακές ανωμαλίες ή ανωμαλίες των νεφρών, θανατηφόρα σκελετική δυσπλασία, Σύνδρομο Edwards (T18), σύνδρομο Patau (T13), σύνδρομο Down (T21).
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο υπέρηχος θα δείξει ότι το μωρό φαίνεται να αναπτύσσεται όπως αναμένεται, αλλά μερικές φορές -ευτυχώς λίγες- ο υπερηχογράφος θα βρει ή θα υποψιαστεί κάτι διαφορετικό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το έμβρυο έχει απαραιτήτως πρόβλημα. Δυστυχώς δεν μπορούμε να βρούμε κάθε παθολογική κατάσταση ή ανωμαλία, αλλά σίγουρα μειώνουμε αισθητά τον αριθμό των παθολογικών εμβρύων που φτάνουν να γεννηθούν.
Αυχενική διαφάνεια
Η αυχενική διαφάνεια (NT) είναι ένας υπέρηχος που μετρά την ποσότητα του υγρού πίσω από το λαιμό του μωρού σας στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Μια μικρή ποσότητα υγρού είναι φυσιολογική και η μέτρηση της ποσότητας του υγρού μπορεί να βοηθήσει στον υπολογισμό των πιθανοτήτων το μωρό να έχει μια χρωμοσωμική ή γενετική παραλλαγή. Το υπερηχογράφημα NT είναι μια προληπτική εξέταση, δεν διαγιγνώσκει κάποια πάθηση. Μας βοηθά να προσδιορίσουμε εάν το μωρό σας διατρέχει κίνδυνο και εάν πρέπει να συστηθούν περαιτέρω εξετάσεις. Ο υπέρηχος ελέγχει επίσης κάποιες βασικές ανατομικές δομές του αγέννητου μωρού σας (εμβρύου). Άλλες ανωμαλίες που εντοπίζονται τη στιγμή της NT μπορεί να μας κατευθύνουν προς επιπλέον ελέγχους ή δράσεις.
Έχει διαπιστωθεί ότι όσο περισσότερο υγρό τείνει να συσσωρεύεται στον αυχένα ενός μωρού τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να έχει χρωμοσωμικές, γενετικές, συγγενείς καρδιακές ή άλλες παθήσεις. Αρκετά αυξημένο υγρό σε αυτήν την περιοχή θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι το μωρό σας έχει μια πάθηση όπως το σύνδρομο Down (τρισωμία 21), το σύνδρομο Patau (τρισωμία 13) ή το σύνδρομο Edwards (τρισωμία 18).
Η μέτρηση γίνεται όταν το μωρό είναι μεταξύ 11 και 13 εβδομάδων κύησης ή όταν το μωρό έχει κεφαλουραίο μήκος μεταξύ 45 χιλιοστών και 84 χιλιοστών.
Αυτό συμβαίνει επειδή το υγρό πίσω από το λαιμό του μωρού σας τείνει να απορροφάται εκ νέου από το σώμα μετά από 14 εβδομάδες κύησης. Αυτό καθιστά πιο δύσκολη και αναποτελεσματική τη μέτρηση αργότερα στην εγκυμοσύνη. Η αυχενική διαφάνεια (NT) από μόνη της μπορεί να ανιχνεύσει περίπου το 70% των περιπτώσεων τρισωμίας 21 (σύνδρομο Down).
Εκτός από το υπερηχογράφημα, ο προληπτικός έλεγχος πρώτου τριμήνου χρησιμοποιεί εξετάσεις αίματος (papp-a και free β-χοριακή), για να προσδιορίσει εάν το μωρό σας διατρέχει αυξημένο κίνδυνο για συγγενείς παθήσεις. Ο συνδυασμός μιας εξέτασης αίματος και της ΝΤ, καθώς και ο έλεγχος στο ρινικό οστό του μωρού σας αυξάνουν το ποσοστό ακρίβειας της εξέτασης σε περίπου 95%.
Τα αποτελέσματα από την εξέταση δίδονται άμεσα ως μαθηματικός στατιστικός κίνδυνος. Για παράδειγμα, το αποτέλεσμά σας μπορεί να υποδεικνύει πιθανότητα 1 στις 100. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 100 μωρά με τη μέτρηση ΝΤ που είχε το μωρό σας, μόνο ένα από αυτά είχε μια συγγενή πάθηση. Οι φυσιολογικές τιμές για αυχενική διαφάνεια και papp-a, ιδανικά θα πρέπει να είναι πάνω από 1/350.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι μια αυξημένη NT δεν σχετίζεται πάντα με κάποια χρωμοσωμική ή γενετική πάθηση και επομένως συνιστάται πάντα πρόσθετος επεμβατικός έλεγχος, όπως λήψη χοριακών λαχνών (τροφοβλάστης) ή αμνιοπαρακέντηση. Σε κάποιες περιπτώσεις συνίσταται και ο μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος – NIPT. Μια νέα σχετικά εξέταση, η οποία αναλύει το ελεύθερο εμβρυϊκό κυτταρικό DNA στο αίμα της εγκύου μητέρας.
“Στο ιατρείο μας υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης όλων των ανωτέρω εξετάσεων, δίνοντας έγκαιρα τα πλέον αξιόπιστα αποτελέσματα.”
Αμνιοπαρακέντηση - Επεμβατικός έλεγχος Β' τριμήνου
Στην αμνιοπαρακέντηση γίνεται λήψη αμνιακού υγρού, το οποίο περιβάλλει το έμβρυο μέσα στον αμνιακό σάκο. Το αμνιακό υγρό αποτελείται κατά κύριο λόγο από νερό και νεκρά εμβρυϊκά κύτταρα (αποφολιδωμένα), μέσω των οποίων γίνεται η μελέτη του γενετικού υλικού του εμβρύου. Η διαδικασία είναι απλή, ολιγόλεπτη και χωρίς πόνο, λόγω της χρήσης πολύ λεπτή βελόνας αναρρόφησης.
Με την έγκυο ξαπλωμένη στο εξεταστικό κρεβάτι, με τη βοήθεια του υπερήχου ελέγχουμε τη θέση του εμβρύου, του πλακούντα και το αμνιακό υγρό. Το κοιλιακό τοίχωμα της εγκύου καθαρίζεται με αντισηπτικό υγρό και όταν βρεθεί ικανοποιητική ποσότητα αμνιακού υγρού -και το έμβρυο βρίσκεται μακριά από το σημείο που θα κάνουμε τη λήψη- εισάγεται μια λεπτή βελόνα και αναρροφάται μια μικρή ποσότητα αμνιακού υγρού, περίπου 15-20 ml, η οποία αποστέλλεται μέσα σε ειδικό μπουκαλάκι στο εργαστήριο. Η λήψη του αμνιακού υγρού διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα, ενώ η βελόνα παρακολουθείται με τον υπέρηχο σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.
Αφού ολοκληρωθεί η εξέταση, το έμβρυο ελέγχεται πάλι. Η επιλογή της αμνιοπαρακέντησης προσφέρεται -εκτός από την αυξημένη μητρική ηλικία ή το θετικό οικογενειακό ιστορικό για κληρονομικές παθήσεις– και όταν η στατιστική πιθανότητα για το σύνδρομο Down που προκύπτει από την αυχενική διαφάνεια, τον αιματολογικό έλεγχο ή το υπερηχογράφημα του Β΄ τριμήνου είναι αυξημένη ή γενικά όταν υπάρχουν υπερηχογραφικά ευρήματα που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση.
Η λήψη των αποτελεσμάτων όσον αφορά στα βασικά χρωμοσώματα (21, 18, 13 και τα χρωμοσώματα του φύλου Χ,Υ) γίνεται περίπου μετά από 24 ώρες (Q-PCR), ενώ ο πλήρης καρυότυπος (καλλιέργεια όλων των χρωμοσωμάτων) μετά από 3 εβδομάδες. Εάν χρειαστεί κάποια επιπρόσθετη ειδική εξέταση, οι γονείς ενημερώνονται για τις επιπλέον ημέρες αναμονής και το κόστος που πιθανόν προκύπτει.
Τα αποτελέσματα συζητούνται στο ιατρείο μας και αναλόγως των ευρημάτων, το ζευγάρι θα αποφασίσει για την πορεία της εγκυμοσύνης, αφού λάβει την κατάλληλη πληροφόρηση.
Συμπερασματικά, έχοντας εκτελέσει ένα πολύ μεγάλο αριθμό λήψεων αμνιακού υγρού, μπορούμε πλέον να πούμε ότι -παρά τους δικαιολογημένους φόβους και το άγχος των γυναικών για ένα πιθανό μη φυσιολογικό αποτέλεσμα και τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν- καμία γυναίκα δεν αναφέρει τη διαδικασία ως επώδυνη ή δυσάρεστη. Αντιθέτως, ένα καλό αποτέλεσμα απαλλάσσει από αρνητικές σκέψεις και επιδρά θετικά στην εξέλιξη των συμπτωμάτων της κύησης, πολλά από τα οποία επιτείνονται από τη μέχρι τότε αβεβαιότητα της χρωμοσωμικής και γονιδιακής αρτιότητας του εμβρύου.
Κοινοποίηση:
Κύηση – Τοκετός, μια μοναδική εμπειρία!
Ο Μαιευτήρας Γυναικολόγος Μαστολόγος Θάνος Μπαρμπαγιάννης, στην Καβάλα, είναι στη διάθεσή σας, με τεράστια εμπειρία σε κυήσεις υψηλού κινδύνου.
Επικοινωνήστε μαζί μας για περαιτέρω πληροφορίες, διευκρινίσεις ή ραντεβού στο thanosbj@yahoo.co.uk ή 2510222900 ή στο 6942050002 (Viber/WhatsApp)